کمسیون برنامه ریزی آموزشی: بسته تحصیلات تکمیلی، آیین نامه واگذاری، میان رشته ای ها

کمیسیون برنامه ریزی آموزشی یکشنبه 25 آبان ماه 1393 راس ساعت 7:30 صبح در حالی تشکیل شد که دکتر میلی منفرد معاون آموزشی وزارت استعفا کرده بودند و بنده به عنوان نایب رییس از اعضا برای تشکیل جلسه دعوت کرده بودم.  خودم با تاخیر به جلسه رسیدم ولی روسای گروه های تخصصی برنامه ریزی  خیلی جدی تر از من .به موقع در جلسه حاضر شده بودند و وقتی رسیدم اولین دستور جلسه بر سر برنامه تجمیع شده کارشناسی ارشد و دکتری در گروه فنی مهندسی ادامه داشت. گروه با بررسیهایی که انجام داده است به این نتیجه رسیده که مشابه آنچه در بسیاری از کشورها در حال انجام است مجموعه ای از دروس تحصیلات تکمیلی را در یک برنامه ارشد و دکتری هر یک از رشته ها معرفی کند و دانشگاه ها باتوجه به توان علمی از میان دروس انتخاب و برنامه ارشد یا دکتری را ارائه دهند. مخالفان معتقد بودند یک برنامه واحد در سراسر دانشگاه ها برای دوره ارشد و دکتری اجرا نخواهد شد. موافقان اما معتقد بودند که اینگونه دانشگاه ها با دست باز و تنوع در دروس اختیار دارند آنچه در  توان علمی اساتید هست از بین دروس ارائه کنند و بخصوص در دوره دکتری برنامه درسی دانشجو محور خواهد شد. 

 مصوبه: مقرر شد برنامه تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) در رشته های تدوین شده گروه فنی مهندسی به همان صورت تجمیع شده روی پرتال  دفتر برنامه ریزی بارگذاری شود و این الگو به سایر گروه ها نیز پیشنهاد شود. اما برنامه های قبلی نیز همچنان به قوت خود باقی باشند تا این برنامه جدید دوره آزمایشی خود را طی کند.

موضوع نقش گروه های تخصصی در تایید برنامه های بازنگری شده که از دانشگاه ها میرسد به عنوان  دستور دوم به بحث گذاشته شد و  روسای گروه ها اصرار داشتند در بند 4 ماده 8 آیین نامه پیشنهادی واگذاری اختیارات برنامه ریزی درسی  تاکید شود که برنامه ها پس از وصول از دانشگاه ها در گروه های تخصصی بررسی  و تایید شود اما نقطه نظرات رسیده از شورای مناطق دانشگاه ها عکس آنرا میگوید. معاونان آموزشی مناطق دهگانه معتقدند برنامه های بازنگری شده که از دانشگاه ها به دبیرخانه شورای عالی ارسال می شود باتوجه به اینکه فرایند بازنگری را طی کرده است و به تصویب شورای دانشگاه نیز رسیده است مطابق آیین نامه واگذاری سال 79 باید فقط به اطلاع دبیرخانه شورای عالی برسد و دیگر نباید مسیر دوباره بررسی و تصویب را طی کند. دانشگاه ها معتقدند هرچند گروه های تخصصی برنامه ریزی در وزارت، نقش گروه های مرجع را دارند اما نباید مانع نوآوری گروه های برنامه ریزی در  دانشگاه ها باشند. گروه های تخصصی وزارت بهتر است به تدوین سیاست ها و چارچوب های کلی و کلان برنامه های درسی بپردازند و دست دانشگاه ها را در تدوین محتوی و بازنگری برنامه های درسی باز بگذارند   .

مصوبه: مقرر شد برنامه های بازنگری شده واصله از دانشگاه ها در دبیرخانه شورای عالی برنامه ریزی آموزشی از جهت انطباق با چارچوب کلی آیین نامه های آموزشی بررسی و پس از تایید مدیر گروه تخصصی وزارت و امضای دبیر شورای عالی به دانشگاه ابلاغ و روی سایت دفتر برنامه ریزی آموزش عالی وزارت بارگذاری شوند.  بر این اساس برنامه های تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) که قبلا نیز به تصویب شورای عالی برنامه ریزی رسیده است مانند عمران، برق، کامپیوتر، معدن در سایت دفتر برنامه ریزی بارگذاری شوند  و مراحل اجرای آزمایشی خود را به طور موازی در کنار سایر برنامه های قبلی آغاز نمایند

.

دستور سوم وضعیت ساختار سازمانی گروه میان رشته ای ها و کمیته های زیر مجموعه آنها و ارتباط سازمانی آنها با دانشگاه ها بود. واقعیت این است که موج تدوین برنامه های آموزشی میان رشته ای در هر سه دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری در سراسر دانشگاه های ایران به تبع موج جهانی این موضوع در حال شکل گیری است. علوم امروز در یک رشته سنتی مثل سابق خلاصه نمی شود بلکه ترکیبی از رشته هاست که بویژه در دوره تحصیلات تکمیلی معنی پیدا می کند. رشته مکاترونیک یکی از رشته هایی است که از ترکیب مکانیک و برق و الکترونیک طراحی شده است.  این قبیل رشته ها در تمام گروه های آموزشی اعم از فنی مهندسی و علوم پایه و کشاورزی و هنر و معماری و مجموعه علوم انسانی شایع شده است. مهندسی پزشکی و مدیریت پروژه و آینده پژوهی نیز از همین قبیل رشته هاست. سوال این است که آیا برای این رشته ها باید در دانشگاه ها گروه و دانشکده مجزا از دانشکده های موجود طراحی و راه اندازی نمود، آنگونه که دانشکده فناوری های نوین در دانشگاه تهران راه اندازی شده است، یا می توان به گروه های موجود این ماموریت و اختیار را داد که میان رشته ای ها را تعریف کنند و مسئولیت راه اندازی آنرا نیز در همان گروه، و البته با همکاری سایر گروه های ذینفع، به عهده بگیرند و از توسعه بی رویه ساختارهای جدید خود داری و در مصرف هزینه ها نیز صرفه جویی نمود. ویژه آنکه در ساختار دفتر چه کنکور سازمان سنجش و دفتر گسترش آموزش عالی هنوز گروه میان رشته ای تعریف نشده است و چنانچه برنامه ای میان رشته ای تعریف و تدوین شود الزاما باید در یکی از همان گروه های سنتی مهندسی، یا علوم پایه، یا کشاورزی، یا علوم انسانی و یا معماری و هنر کد گذاری شود. هر دو نظریه در کمیسیون به طور مشروح بحث شد و مزایاو معایب آنها مورد توجه قرار گرفت.

مصوبه: مقرر شد برنامه های جدید مصوب و در دست اقدام به تشخیص کمیسیون و باتوجه به شیب گرایش برنامه به هریک از گروه ها، به آن گروه آموزشی اختصاص یابد  و هم زمان امکان ساختار دانشکده ای بین رشته ای ها مورد مطالعه دقیق تر قرار گیرد.

اعضای حاضر در کمیسیون:

دکتر رهایی، مدیر گروه فنی مهندسی. دکتر بابلیان، مدیر گروه علوم پایه. دکتر باقری، مدیر گروه کشاورزی. دکتر پیغمبری، مدیر گروه دامپزشکی. دکتر تقی راد، مدیر گروه میان رشته ای. دکتر یاران، مدیر گروه هنر و معماری. خانم دکتر ترقی جاه، مدیر گروه علوم انسانی. و خانم دکتر فراهانی و دکترمحب زادگان، معاونان دفتر برنامه ریزی و اینجانب نوه ابراهیم مدیر کل دفتر و دبیر شورای عالی برنامه ریزی آموزشی.

 ختم جلسه ساعت 9:30